Wiadomości » Kraków »
Dziwna historia przed sarkofagiem króla Jagiełły
Dziwna historia przed sarkofagiem króla Jagiełły
Wersja dla Polaków: Jagiełło przyłączył Litwę do Polski. Wersja dla obcokrajowców: doszło do unii polsko-litewskiej. Tablice informacyjne przy wawelskim sarkofagu króla to ta sama historia, ale różnie opowiadana
"W 1386 r. przyjął chrzest i poślubił królową Polski Jadwigę Andegaweńską oraz przyłączył Litwę do Polski, rozpoczynając jej chrystianizację" - dumnie brzmi napis w języku polskim umieszczony na tablicy przy sarkofagu Władysława Jagiełły. Obok polskiej wersji - angielska, nieco skromniejsza, jeśli przetłumaczyć ją na polski. Zamiast przyłączenia mowa jest o utworzonej unii politycznej pomiędzy Polską a Litwą. Wersja angielska: "Baptized in 1386, he married the Polish queen Jadwiga of Anjoy, thus establishing a political union between Poland and Lithuania, and beginning the process of christianization of the latter".
- Nie wchodząc w niuanse historyczne, mogę stwierdzić, że obydwa teksty nieznacznie, ale jednak różnią się od siebie. Gdybym chciał powiedzieć o przyłączeniu Litwy do Polski użyłbym słowa "to incorporate" lub "to annex". Wersja angielska podkreśla utworzenie unii politycznej pomiędzy Polską a Litwą - mówi Karol Wielgosz, tłumacz języka angielskiego.
O tablice turystyczne w katedrze wawelskiej dba Kościół. Pracownicy Wawelu twierdzą, że napisy z informacjami historycznymi zmieniono 10 lat temu. - Nikt do tej pory nie zwrócił nam uwagi na ich treść. Turyści zdają się na przewodników - mówi duchowny pracujący w kurii i często odwiedzający katedrę. Jedna z przewodniczek wawelskich mówi "Gazecie", że niewiele osób zdaje sobie sprawę z tych rozbieżności językowych. - Sama nie korzystam z tych informacji. Oprowadzając grupy, polskie czy zagraniczne, mówię o politycznej unii, która została utworzona po ślubie Jagiełły z Jadwigą - twierdzi.
Prof. Michał Rożek, historyk i autor książek o zabytkach Krakowa, źródeł różnic w wersji polskiej i angielskiej doszukuje się w historycznych interpretacjach unii w Krewie z 1385 r. - W łacińskim oryginale dokumentu dotyczącego unii polsko-litewskiej użyto słowa "applicare", o którego znaczenie historycy spierają się do dziś. Jedni mówią o przyłączeniu, inni o unii - twierdzi. Oryginał tego dokumentu przechowywany jest w muzeum katedralnym, a 14 sierpnia minie 626. rocznica podpisania porozumienia.
Nieżyjący polski historyk Paweł Jasienica w książce "Polska Jagiellonów" przytacza opinię Henryka Paszkiewicza, który pisał, że Władysław Jagiełło najprawdopodobniej rozmyślnie użył słowa "applicare", by móc dowolnie interpretować zobowiązania. Sam Jasienica, pisząc o relacjach polsko-litewskich z końca XIV wieku, słowo "przyłączenie" brał w cudzysłów, czym dopuszczał dwuznaczność interpretacji. Historyk dodawał jednak, że różnica pomiędzy unią a zaborem jest taka jak "między białym a czarnym".
O tym, że dla Litwinów odwiedzających Polskę napisy na sarkofagu mają znaczenie, przekonany jest Henryk Luboński, specjalista od stosunków polsko-litewskich. Twierdzi, że Litwini są bardzo wrażliwi na wersję o przyłączeniu ich ziem do Polski. Dla nich to wersja "agresywna", która pozbawia ich "narodowej tożsamości". - Widzę ostrożność tłumacza, który zdecydował się na łagodną wersję historii unii. Żartobliwie można stwierdzić, że napisy w obu wersjach językowych zaspokajają ambicje Polaków i Litwinów. Gorzej, jeśli trafi na Wawel Litwin, który - co nie jest takie rzadkie - rozumie polski - twierdzi.
Profesorowi Rożkowi bardziej podoba się wersja angielska: - Nie wymagajmy od zagranicznych turystów, by orientowali się w zawiłościach historii Polski i Litwy z XIV wieku. Poza tym trzeba pamiętać, że są to tłumaczenia dokumentów zapisanych w łacinie. Język polski rządzi się swoimi prawami. Język angielski swoimi. Choć tekst angielski wydaje się bardziej akuratny.
Źródło: Gazeta Wyborcza Kraków
http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,89111,10085917,Dziwna_historia_przed_sarkofagiem_krola_Jagielly.htmlDodano: 10-08-2011 17:11Odsłon: 219
Dodano: 10-08-2011 17:11
Odsłon: 219